Orzeszkowa, Eliza: Ĉe Nemano

La fama pola verkistino Eliza Orzeszkowa (1841-1910) priskribas en tiu ĉi impona ĉefa verko (aperis 1888, originala titolo Nad Niemnem) la socian vivon de la pola komunumo en la litovia pejzaĝo ĉirkaŭ la rivero Nemano (germane Memel). 

Temoj estas la kamparaj moroj, konfliktoj inter la regionaj kaj kamparaj nobeluloj, la disvolviĝo de la pola socio post la reformo de cara registaro, la batalo pri posedado de la patra tero. La riverego estis kvazaŭ la muta aŭdinto kaj vidinto de ardaj disputoj, kvereloj, zorgoj de la homoj vivantaj sur ĝiaj bordoj. Ĝi simbolas ne nur forpasadon sed ankaŭ daŭran renaskiĝadon de la vivo.

Vekinte esperon pri libereco, tamen ne forgesinte la gloran pasintecon, ĝi atingis eksterordinaran poplularecon inter la legantoj. 1890 cenzuristoj malpermesis pliajn eldonojn de la romano.

El la pola lingvo tradukis Tomasz Chmielik.